De uitdrukking "kopje koffie, glazenwasser" is een veelgebruikte manier om beleefd een aanbod voor een kopje koffie af te slaan. Hoewel de oorsprong van deze uitspraak niet helemaal duidelijk is, lijkt het te zijn ontstaan in Nederland in de jaren 50 of 60 van de vorige eeuw. De herkomst van deze uitspraak en de reden waarom het zo populair werd in de Nederlandse cultuur zijn echter onderwerpen van debat en interesse. In deze tekst gaan we dieper in op de geschiedenis en achtergrond van deze uitspraak en proberen we te achterhalen waarom het nog steeds zo veel gebruikt wordt in de Nederlandse taal.
Herkomst uitdrukking
Een mogelijke verklaring voor de herkomst van de uitdrukking is dat het te maken heeft met het werk van een glazenwasser. Als een glazenwasser op een afspraak komt, wordt hem vaak een kopje koffie aangeboden. Als de glazenwasser echter op dat moment koffie gaat drinken, wordt zijn werk onderbroken en kan het langer duren voordat hij zijn werk af heeft. Om deze reden zou de glazenwasser de koffie afslaan en aangeven dat hij zijn werk wil voortzetten.
Een andere mogelijke verklaring is dat het te maken heeft met de beroepsmatige scheiding tussen kantoorwerkers en arbeiders. Het aanbieden van een kopje koffie zou een teken kunnen zijn van het willen vermengen van deze twee klassen, terwijl de afwijzing van het aanbod juist een teken zou kunnen zijn van het respecteren van de beroepsmatige grenzen.
Het blijft echter onduidelijk wat de precieze herkomst is van de uitspraak "kopje koffie, glazenwasser".
Harry Vermeegen speelde glazenwasser Hans?
Dat klopt! In Nederland is de uitspraak "kopje koffie, glazenwasser" vooral bekend geworden door Harry Vermeegen, een bekende televisiemaker en komiek. Hij speelde in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw een typetje genaamd Hans, een glazenwasser die altijd werd uitgenodigd voor een kopje koffie maar dit vriendelijk afwees met de uitspraak "kopje koffie, buurvrouw? Ik moet werken!".
Dit typetje werd erg populair en de uitspraak "kopje koffie, glazenwasser" werd een gevleugelde uitdrukking in Nederland. Sindsdien wordt de uitspraak ook wel gebruikt om op humoristische wijze een aanbod af te slaan. Het is echter niet duidelijk of Vermeegen de oorspronkelijke bedenker is van de uitspraak of dat hij het simpelweg populair heeft gemaakt.
Bekijk hier de video van Harry Vermeegen "kopje koffie, glazenwasser"